Góp tiền mua nhà trước khi cưới, ly hôn có được chia không?

Lúc yêu nhau vợ chồng anh trai tôi có góp tiền mua căn nhà, đứng tên chị dâu. Trong quá trình sống chung, chị học lên cao, nghỉ sinh con, một mình anh đi làm lo kinh tế.
Bây giờ chị dâu ngoại tình, anh tôi muốn ly hôn nhưng chị “lật mặt” không chịu chia 1/3 giá trị căn nhà như thoả thuận trước đó. Đến cái xe máy anh đang chạy chị cũng đòi. Nếu sự việc đưa ra toà thì anh tôi có được chia tài sản từ cái nhà đó không? (Thanh Trâm)
Luật sư tư vấn
Về nguyên tắc, trước hôn nhân mà 2 người cùng góp tiền mua nhà thì cả 2 đều là chủ sở hữu căn nhà. Trường hợp này được xác định là sở hữu chung theo quy định tại Điều 209 Bộ luật Dân sự 2015. Theo đó, phần sở hữu của anh và chị bạn sẽ tương xứng với phần đóng góp của mỗi người.
Căn nhà này là tài sản được hình thành trước thời kỳ hôn nhân nhưng chỉ đứng tên chị dâu. Tuy nhiên, bạn lại chưa cho chúng tôi biết kể từ thời điểm tạo lập căn nhà đến khi kết hôn và trong quá trình chung sống anh chị bạn có lập một thỏa thuận nào đối với việc sở hữu căn nhà này hay không?
Bởi lẽ, theo quy định tại khoản 2 Điều 43 Luật Hôn nhân Gia đình 2014, thì tài sản riêng của vợ hoặc chồng bắt buộc phải hình thành từ tài sản riêng của người đó, chứ không căn cứ vào giấy chứng nhận quyền sở hữu căn nhà này đứng tên ai.
Trên thực tế, các bên có thể cùng nhau đóng góp tạo lập căn nhà nhưng có thỏa thuận “đây là tài sản chung” và chỉ có một bên vợ hoặc chồng đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sở hữu thì đây vẫn là tài sản chung của cả hai. Bởi pháp luật cho phép các bên tự do thỏa thuận xác lập quyền sở hữu của mình theo Điều 208 Bộ luật Dân sự 2015 (quyền sở hữu chung được xác lập theo thỏa thuận, theo quy định của pháp luật hoặc theo tập quán).
Giả sử tại thời điểm tạo lập, anh chị bạn có thỏa thuận như trên, hoặc không có thỏa thuận này nhưng sau khi kết hôn các bên mới thỏa thuận sáp nhập và công nhận là tài sản chung, thì đây vẫn là tài sản chung của hai vợ chồng.
Trường hợp không có thỏa thuận nào thì anh bạn cũng có thể chứng minh quyền sở hữu tài sản của mình thông qua tỷ lệ đóng góp tiền mua căn nhà tại thời điểm tạo lập nó. Cụ thể là các chứng từ chứng minh số tiền anh bạn đã góp, hoặc các chứng cứ khác chứng minh có sự đóng góp công sức tạo lập căn nhà…
Việc có được tòa chia tài sản hay không, phụ thuộc hoàn toàn vào việc chứng minh của anh bạn.

Luật sư Phan Huy Thái Nguyên
Công ty Đông Phương Luật